Objawy zgnilizny twardzikowej
Jak wygląda zgnilizna twardzikowa? Objawy zgnilizny twardzikowej na rzepaku można zauważyć w różnych fazach rozwojowych rośliny, a ich skutki są bardzo szkodliwe dla plonów. W miejscach infekcji, głównie łodyg lub u nasady ogonków liściowych, pojawia się biały, watowaty nalot grzybni, który może być widoczny także na liściach i łuszczynach. Zainfekowane tkanki brunatnieją, zamierają, co prowadzi do zahamowania wzrostu rośliny, jej stopniowego więdnięcia oraz przedwczesnego obumierania. Charakterystycznym objawem jest formowanie się czarnych, twardych struktur zwanych sklerocjami wewnątrz łodyg lub na powierzchni martwych tkanek. To źródła infekcji w kolejnych sezonach.
Warunki sprzyjające rozwojowi zgnilizny twardzikowej
Rozwój zgnilizny twardzikowej (Sclerotinia sclerotiorum) jest ściśle związany z warunkami środowiskowymi, które sprzyjają kiełkowaniu zarodników i infekcji roślin. Do najważniejszych czynników wpływających na rozwój tej choroby należą wysoka wilgotność powietrza i gleby oraz umiarkowane temperatury. Wysoka wilgotność jest kluczowym czynnikiem, który sprzyja rozwojowi grzybni i rozprzestrzenianiu się infekcji. Utrzymująca się wilgotność gleby oraz powietrza przez dłuższy czas, szczególnie w okresie kwitnienia roślin, zwiększa ryzyko zakażenia. Rosa i mgły również sprzyjają kiełkowaniu zarodników grzyba. Zgnilizna twardzikowa rozwija się najlepiej w umiarkowanych temperaturach, wynoszących 15–20°C. W takich warunkach grzyb intensywnie tworzy zarodniki i atakuje rośliny. Bardzo wysokie lub niskie temperatury ograniczają rozwój choroby, choć patogen może przetrwać w glebie przez długi czas w oczekiwaniu na korzystniejsze warunki. Gęste zasiewy rzepaku oraz zbyt duże zacienienie sprzyjają tworzeniu mikroklimatu o wysokiej wilgotności, co dodatkowo stymuluje rozwój grzyba. Rośliny rosnące blisko siebie mają ograniczoną wentylację, prowadzi to do powstawania wilgotnych, ciepłych miejsc idealnych dla patogenu. Problemem jest też długotrwała obecność resztek pożniwnych. Pozostałości roślin na polu, które nie zostały właściwie zniszczone lub rozłożone, stanowią źródło infekcji w kolejnym sezonie. Ponadto, nadmierne nawożenie azotem sprzyja bujnemu wzrostowi roślin, a to może prowadzić do nadmiernego zagęszczenia łanu oraz wydłużenia okresu, w którym rośliny są podatne na infekcje. Długotrwała uprawa rzepaku na tym samym polu bez odpowiedniego zmianowania zwiększa ryzyko nagromadzenia patogenów w glebie i ich aktywacji w kolejnych latach.
Jak zapobiegać zgniliźnie twardzikowej?
Najskuteczniejszym sposobem na zgniliznę twardzikową jest siew odmian tolerancyjnych na tę chorobę: Pioneer® Protector Sclerotinia PT312 i Pioneer® Protector Sclerotinia PT303, dzięki którym rośliny są genetycznie chronione przed tą groźną chorobą. Ponadto, ważne jest dokładne przyoranie resztek pożniwnych, unikanie nadmiernego zagęszczenia roślin oraz racjonalne nawożenie.
Zgnilizna twardzikowa rzepaku zwalczanie
Regularne monitorowanie plantacji oraz odpowiednie zabiegi ochronne są kluczowe, aby ograniczyć rozwój tej choroby i zminimalizować straty w plonach. Zgnilizna twardzikowa często atakuje w okresie kwitnienia, kiedy opadające płatki kwiatów pozostają na łodygach i liściach, tworząc wilgotne środowisko sprzyjające infekcji. W fazie BBCH 63–65 na początku opadania płatków kwiatowych zaleca się stosowanie preparatów fungicydowych.
Zgnilizna twardzikowa – rekomendowane fungicydy
Polecany preparat na zgniliznę twardzikową to Capartis®.
